Komórka, telefon, smartfon, tablet mają moc uzależnienia nieproporcjonalną do rozmiarów.
Fonoholizm to problem wielu młodych ludzi, ale także małych dzieci, które nie rozstają się z telefonem komórkowym. Używają telefonów wszędzie, w szkole, w kinie, w domu, a nawet podczas posiłków. Brak telefonu powoduje, że dziecko czuje się zaniepokojone i poddenerwowane. Te nowoczesne aparaty kierują ich życiem. Dzięki smartfonom kręcą filmy, robią zdjęcia, słuchają muzyki, grają, surfują w internecie i zapisują interesujące je wydarzenia. Nie zdają sobie sprawy jakie negatywne skutki niesie nadużywanie tych sprzętów.
To uzależnienie, które objawia się:
- przywiązywaniem ogromnej uwagi do posiadania komórki;
- nierozstawaniem się z aparatem ani na chwilę;
- komórka staje się narzędziem codziennych kontaktów z rówieśnikami;
- brak naładowanej baterii w aparacie przejawia się złym nastrojem, niepokojem, atakiem paniki;
- odczuwaniem przymusu ciągłego kontaktu z kimś;
- kontrolowaniem znajomych przy pomocy urządzenia;
- komórka daje im poczucie przynależności do grupy, zdobycie uznania, wygodę i bezpieczeństwo.
Osoby uzależnione od urządzeń:
- spędzają czas samotnie;
- wycofują się z relacji ze światem;
- mają gwałtowne wahania nastroju;
- miewają zaburzenia snu i odżywiania;
- prowokują konflikty z bliskimi;
- mają kłopoty w nauce;
- popadają w długi przez wysokie rachunki telefoniczne;
- odrywają się od rzeczywistego świata;
- zapominają o emocjach w komunikacji werbalnej.
Można nad tym zapanować:
- posługując się komórkami rzadziej;
- zostawiając urządzenia w domu;
- umieszczając je poza zasięgiem wzroku;
- starając się powstrzymywać od telefonowania do znajomych bez rzeczywistej konieczności.
Internet
Uzależnienie internetowe to nałóg, który polega na ciągłym spędzaniu czasu przy komputerze i w internecie, wewnętrzna potrzeba „bycia w sieci”.
U osób uzależnionych od internetu i komputera pojawiają się:
- potrzeba, przymus korzystania z internetu;
- utrata kontroli nad czasem spędzonym przy komputerze;
- niepokój i rozdrażnienie przy próbach przerwania lub ograniczania korzystania z internetu;
- zaniedbywanie nauki, dotychczasowych zainteresowań;
- utrata kontaktów z ludźmi;
- spędzanie coraz większej ilości czasu w internecie w celu uzyskania dobrego samopoczucia i zadowolenia;
- zaburzenia w sferze uczuć i emocji;
- częste uczucie agresji i niepokoju;
- brak ruchu, zaburzenia snu;
- brak troski o zdrowie i higienę osobistą;
- nieregularne posiłki;
- trudności z koncentracją;
- nieprawidłowy oddech, skrzywienie kręgosłupa.
Uzależnienie od jedzenia
Uzależnienie od jedzenia funkcjonuje podobnie jak narkomania. Przetworzona śmieciowa żywność ma bardzo silny wpływ na ośrodki przyjemności w mózgu. Uzależnienie od jedzenia to nie słaby charakter, lecz silne oddziaływanie dopaminy w mózgu.
Objawem uzależnienia od jedzenia jest:
- częsta ochota na konkretne pokarmy;
- zjadanie większej ilości pożądanego pokarmu;
- poczucie winy po spożyciu nadmiaru pokarmu nie prowadzi do zaprzestania jego jedzenia;
- wymyślanie wymówek usprawiedliwiających jedzenie pożądanego pokarmu;
- porażka w postanowieniu o niejedzeniu pożądanych pokarmów lub przestrzeganiu ustalonych zasad ich jedzenia;
- brak kontroli nad spożyciem niezdrowych pokarmów.
Uzależnienie od jedzenia jest problemem, który prowadzi do chorób, takich jak: otyłość, cukrzyca typu 2, choroby serca, nowotwory, Alzheimer.
Uzależnienie wpływa na zaniżenie samooceny, brak akceptacji swojego ciała, rujnuje życia, a nawet zabija.
Jedzenie może być groźne.
Fast food to pożywienie tanie i przygotowywane w szybki sposób. Posiada wysoką wartość kaloryczną, zawiera dużą ilość tłuszczów i węglowodanów, a niedobór błonnika, witamin i minerałów. Należą do nich:
- zapiekanki,
- pizza,
- burgery,
- frytki,
- tortilla.
Te śmieciowe jedzenie działa szkodliwie na tętnice i zwiększa ryzyko zawału serca, chorób układu krążenia, udaru. Jest przyczyną utraty kondycji i prowadzi do otyłości.
Leki (lekomania)
Lekomania to uzależnienie od leków, forma toksykomanii, która wywołuje stany psychiczne lub fizyczne wynikające z interakcji leku i żywego organizmu. Charakteryzuje się zażywaniem leków w celu doznania efektu psychicznego lub fizycznego, a w późniejszym stadium – uniknięcia nieprzyjemnego doznania związanego z brakiem leku.
Typy lekozależności:
- morfinowy,
- kokainowy,
- haszyszowy,
- amfetaminowy,
- khat,
- substancji halucynogennych.
Przyczynami lekomanii są:
- pojawienie się na rynku nowych, tanich i łatwo dostępnych środków psychotropowych;
- moda na samodzielne leczenie się i brak czasu na konsultacje z lekarzem;
- wzrost tolerancji i spadek czujności w odniesieniu do częstego zażywania leków;
- rozwój czarnego rynku leków.
Halina Hapunik