Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego tak trudno jest oderwać się od ulubionej gry komputerowej, smartfona lub mediów społecznościowych? To pytanie jest kluczowe w kontekście uzależnień behawioralnych. Uzależnienia te dotyczą naszych zachowań i nawyków. W tym artykule przyjrzymy się, czym są uzależnienia behawioralne oraz jakie wywołują skutki dla naszego zdrowia. Zastanowimy się, w jaki sposób uniknąć wpadnięcia w pułapkę uzależnień behawioralnych. Pułapki te, niestety, przede wszystkim dotyczą także dzieci.
Uzależnienia behawioralne to rodzaj uzależnień, które nie są związane z substancjami chemicznymi. Nie można ich porównać do uzależnienia od alkoholu czy uzależnienia od substancji psychoaktywnych. Uzależnienie behawioralne polega na podejmowaniu określonych zachowań. Do przykładowych aktywności tego rodzaju możemy zaliczyć uzależnienie od gier komputerowych, zakupów, hazardu, Internetu, jedzenia, nauki, pracy czy mediów społecznościowych. Wskazane zachowania mogą wywoływać tak silne uczucia i „nagrody” w mózgu, że zostajemy od nich uzależnieni.
Uzależnienia behawioralne mogą negatywnie wpływać na nasze zdrowie psychiczne, fizyczne oraz na relacje społeczne. Osoby uzależnione doświadczają stresu, stanów lękowych, epizodów depresyjnych. To także różnego rodzaju lęki oraz problemy ze snem. Sprawa jest o tyle poważna, że młodzież (a także już najmłodsze dzieci) uzależniona zaniedbuje obowiązki szkolne oraz rodzinne. To z kolei doprowadza do różnego rodzaju konfliktów z bliskimi, a w konsekwencji – do utraty kontroli nad swoim życiem.
Rozpoznanie uzależnienia behawioralnego nie jest zadaniem łatwym. Należy zwrócić uwagę na pewnego rodzaju znaki ostrzegawcze:
- Dziecko spędza znaczną ilości czasu na określonej aktywności, która przyczynia się do lekceważenia innych obowiązków.
- Dziecko nie może przestać myśleć o określonej aktywności, nawet gdy robi coś innego.
- Relacje dziecka z rodziną i przyjaciółmi cierpią z powodu tej aktywności.
- Dziecko ma trudności w zmniejszaniu czasu poświęcanego tej aktywności, chociaż często chciałoby to uczynić.
Wskazane powyżej znaki są punktem zapalnym, wskazującym, że Twoje dziecko na drodze do uzależnienia behawioralnego.
Biorąc pod uwagę trudności, które wywołują uzależnienia behawioralne, warto zastanowić się, w jaki sposób można ich uniknąć. Z pewnością kluczową kwestią jest zrównoważony czas. Należy utrzymywać równowagę pomiędzy aktywnościami online a offline. To pozwoli uniknąć nadmiernego czasu spędzanego przed ekranem. Z tego powodu ważne jest, aby określić limity czasowe dla korzystania z urządzeń elektronicznych czy mediów społecznościowych. Dziecko powinno korzystać z urządzeń elektronicznych tylko w konkretnie wydzielonym czasie. Przestrzeganie tych granic może pomóc w uniknięciu nadmiernego używania. Warto rozwijać w dziecku inne zainteresowania, które nie są związane z komputerem czy telefonem. To pozwoli nie tylko uniknąć uzależnienia behawioralnego, ale także umożliwi uniknięcie jednowymiarowego myślenia. Istotne jest, by w porę zareagować. Jeżeli masz wrażenie, że tracisz kontrolę nad daną aktywnością dziecka, nie bój się prosić o pomoc z rodziny, przyjaciół. Rozmowa i wsparcie mogą być kluczowe w radzeniu z uzależnieniem.
Uzależnienia behawioralne są poważnym problemem, który może dotknąć każdego z nas. Ważne jest, by być świadomym potencjalnych pułapek. Zdrowy balans pomiędzy online a offline oraz świadome korzystanie z technologii to kucz do zachowania kontroli nad własnym a także i przede wszystkim życiem dziecka. Nadmierny czas spędzany przed ekranem może prowadzić do problemów ze wzrokiem, bólów głowy czy bólu pleców. Brak aktywności fizycznej związanej z uzależnieniem może prowadzić do otyłości i innych problemów zdrowotnych. Dodatkowo, utrata kontroli nad własnymi zrachowaniami prowadzi do frustracji i obniżonej samooceny. Osoby zmagające się z uzależnieniami behawioralnymi zaniedbują relacje z rodziną i przyjaciółmi. To może prowadzić do izolacji społecznej.
Uzależnienia behawioralne mogą dotyczyć każdego z nas, niezależnie od wieku. Dlatego ważna jest świadomość nawyków i zachowań, które prowadzą do uzależnienia. Żyjemy w erze, w której komputery, telefony komórkowe, gry komputerowe i media społecznościowe są nieodłączną częścią naszego codziennego życia. To niesamowite narzędzia, które pozwalają nam komunikować się, bawić i odkrywać świat w zupełnie nowy sposób. Jednakże jak każda inna rzecz, mogą one mieć swoje ciemne strony, jeżeli nie będziemy z nimi ostrożni. Czasami możemy nie zauważyć, jak wiele czasu spędzamy my i nasze dzieci na danej aktywności. Dlatego warto się zastanowić, czy to, co robimy i co robią nasze dzieci, nie staje się uzależnieniem behawioralnym.
Nie bójcie się prosić o pomoc. Warto odwiedzić stronę uzaleznieniabehawioralne.pl, na której można znaleźć dogodny dla siebie podmiot leczniczy zajmujący się leczeniem siecioholizmu oraz innych zaburzeń behawioralnych, a także wiele materiałów dotyczących tego problemu.
Źródło: https://portal.librus.pl/szkola/artykuly/kiedy-komputery-telefony-i-gry-staja-sie-pulapka