Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przyrody dla klasy 6 szkoły podstawowej oparte na programie „Tajemnice przyrody. Program nauczania przyrody w klasach 4 – 6 szkoły podstawowej” autorstwa Jolanty Golanko; opracowanie Wydawnictwo Nowa Era
| Tytuł rozdziału
w podręczniku |
Numer
i temat lekcji |
Wymagania konieczne
(ocena dopuszczająca) Uczeń: |
Wymagania podstawowe (ocena dostateczna)
Uczeń: |
Wymagania rozszerzające (ocena dobra)
Uczeń: |
Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra)
Uczeń: |
Wymagania wykraczające (ocena celująca)
Uczeń: |
| 1. Lekcja organizacyjna.
Jak będziemy poznawać przyrodę w klasie 6? |
wymienia zasady pracy na lekcjach przyrody; określa, za co może uzyskać ocenę na lekcjach przyrody; wymienia możliwości poprawy oceny niedostatecznej | |||||
| Dział 1. Odkrywamy tajemnice naszej planety | ||||||
| 1. Czym jest Wszechświat? | 2. Czym jest Wszechświat? | rozpoznaje na ilustracji twórcę teorii heliocentrycznej (A) | odróżnia gwiazdy od innych ciał niebieskich (B); podaje nazwę galaktyki, w której znajduje się Układ Słoneczny (A); wymienia rodzaje ciał niebieskich (A) | omawia założenia teorii geocentrycznej (B); omawia założenia teorii heliocentrycznej (B); wyjaśnia, czym są galaktyki (B) | wyjaśnia, czym jest Wszechświat (B); wyjaśnia przyczyny pozornego ruchu sklepienia niebieskiego (B); wyjaśnia, czym jest rok świetlny (B) | przygotowuje dodatkowe informacje na temat Wszechświata (C) |
| 2. Układ Słoneczny | 3. Poznajemy Stonce i planety Układu Słonecznego | podaje nazwę jednej gwiazdy
i 2-3 planet (A); podpisuje przedstawione na ilustracji ciała niebieskie, używając nazw: gwiazda, planeta, księżyc, kometa (B) |
podaje różnice między planetami a gwiazdami (C); opisuje Słońce (B) | wymienia w kolejności planety Układu Słonecznego (A) | dzieli planety na typy: ziemskie, olbrzymy i karłowate (A) | przygotowuje dodatkowe informacje dotyczące poszczególnych planet Układu Słonecznego (D) |
| 4. Poznajemy inne obiekty w Układzie Słonecznym | wymienia nazwy 2 planet Układu Słonecznego posiadających księżyce (A) | opisuje budowę i wygląd
komety (B) |
wyjaśnia, czym są planetoidy (B); identyfikuje, na podstawie opisu, ciała niebieskie (C) | wyjaśnia różnice między meteorami a meteorytami (C) | przygotowuje dodatkowe informacje na temat badań kosmosu (D) | |
| 3. Ziemia – nasza planeta | 5. Ziemia- nasza planeta | opisuje kształt Ziemi (B); odczytuje z rysunku wymiary Ziemi (C) | wyjaśnia, dlaczego na Ziemi panują warunki sprzyjające życiu (B); omawia budowę globusa (B) | wyjaśnia, jaką rolę pełni atmosfera ziemska (B); wyjaśnia, czym jest oś ziemska (B) | podaje podstawowe wymiary kuli ziemskiej (A) | wykonuje model Ziemi,
np. z plasteliny, w ustalonej przez siebie skali (D) |
| 4. Pole magnetyczne Ziemi | 6. Poznajemy oddziaływania magnetyczne | podaje przykłady ciał przyciąganych przez magnes (A); podaje przykłady ciał, których magnes nie przyciąga (A) | podpisuje bieguny na rysunkach magnesów przyciągających się lub odpychających, używając symboli N i S (B); na podstawie obserwacji rysuje linie sił pola magnetycznego (C) | wyjaśnia pojęcia: bieguny jednoimienne, bieguny różnoimienne (B) | omawia, w jaki sposób można otrzymać magnes (B); wyjaśnia pojęcia: pole magnetyczne, linie sił pola magnetycznego (B) | wyjaśnia, wykorzystując wiadomości na temat budowy wnętrza Ziemi, dlaczego jest ona nazywana wielkim magnesem (B) |
| 7. Ziemia – wielki magnes | wymienia przykłady zastosowań igły magnetycznej (A); buduje prosty kompas na podstawie instrukcji zamieszczonej
w podręczniku (D) |
pokazuje na globusie bieguny magnetyczne Ziemi (C) | wykazuje istnienie pola magnetycznego Ziemi za pomocą kompasu (C); podaje przykłady przedmiotów zakłócających wskazania kompasu (A) | omawia zależność między położeniem ziemskich biegunów geograficznych i magnetycznych (B) | ||
| Tytuł rozdziału
w podręczniku |
Numer
i temat lekcji |
Wymagania konieczne
(ocena dopuszczająca) Uczeń: |
Wymagania podstawowe (ocena dostateczna)
Uczeń: |
Wymagania rozszerzające (ocena dobra)
Uczeń: |
Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra)
Uczeń: |
Wymagania wykraczające (ocena celująca)
Uczeń: |
| 5. Do czego służą linie na globusie? | 8. Jak określić położenie punktu
na kuli ziemskiej? |
pokazuje na mapie świata
i globusie: południki, równoleżniki, równik (C); określa kierunki na półkuli północnej (C) |
wyjaśnia, czym różni się równik od pozostałych równoleżników, korzystając z globusa lub
mapy świata (C); podpisuje na rysunku schematycznym południki, równoleżniki, równik (C); określa kierunki na mapie świata (C) |
wyjaśnia znaczenie pojęć:
siatka geograficzna, siatka kartograficzna (B); wyjaśnia pojęcia: południki, równoleżniki, równik (B) |
omawia różnice między południkami równoleżnikami (C) | wyjaśnia pojęcia: długość geograficzna, szerokość geograficzna (B) |
| 9.Ćwiczenia w określaniu położenia geograficznego |
zaznacza na rysunku globusa półkule: wschodnią i zachodnią, północną i południową (C) | zaznacza na mapie świata lub globusie punkty leżące na tym samym równoleżniku lub południku (C) | podaje nazwy półkul, na których są położone wskazane na mapie świata lub globusie kontynenty, państwa, miasta (C) | podaje przykłady praktycznego wykorzystania umiejętności określania położenia punktów na Ziemi (B) | określa współrzędne geograficzne dowolnych punktów na mapie (D) | |
| 6. Ruch obrotowy Ziemi | 10. Ruch obrotowy Ziemi | wyjaśnia, dlaczego na Ziemi następują po sobie dzień
i noc (B); wyjaśnia, czym jest doba (B) |
zaznacza na rysunku lub demonstruje na globusie kierunek ruchu obrotowego Ziemi (C) | określa, gdzie wcześniej wschodzi Słońce, mając podany punkt odniesienia (D) | wyjaśnia, dlaczego na Ziemi występują różnice czasu (B) | wskazuje spośród dwóch wybranych miast polskich to,
w którym Słońce wzejdzie lub zajdzie wcześniej (D) |
| 7. Ruch obiegowy Ziemi | 11. Ruch obiegowy Ziemi | podaje, ile czasu trwa obieg Ziemi wokół Słońca (A); wymienia daty rozpoczęcia kalendarzowych pór roku (A) | wyjaśnia, dlaczego wprowadzono rok przestępny (B); omawia oświetlenie Ziemi
w dniach równonocy (B) |
wymienia skutki nachylenia osi ziemskiej (B); omawia oświetlenie Ziemi w dniach przesileń letniego i zimowego (B)
charakteryzuje poszczególne strefy oświetlenia Ziemi (B) |
wyjaśnia, od czego zależą zmiany dopływu energii słonecznej w ciągu roku (B) | przygotowuje dodatkowe informacje na temat czasu obiegu planet Układu Słonecznego po orbitach wokół Słońca w latach i dniach ziemskich (D) |
| 12. Poznajemy strefy oświetlenia Ziemi | pokazuje na mapie świata i globusie zwrotniki Raka
i Koziorożca, równik, koła podbiegunowe (C) |
pokazuje na mapie świata
i globusie strefy oświetlenia Ziemi (C) |
omawia wpływ zmian oświetlenia Ziemi przez Słońce na warunki życia organizmów (B); wyjaśnia, posługując się schematem, dlaczego na obszarach podbiegunowych trwa noc polarna i dzień polarny (B) | omawia wpływ zróżnicowanego oświetlenia Ziemi przez Słońce na gospodarkę człowieka (B) | ||
| 8. Przez lądy i oceany | 13. Przez siedem kontynentów | pokazuje na mapie świata
i globusie położenie kontynentów (C); odczytuje |
wyjaśnia pojęcie: kontynent (B) | omawia położenie kontynentów na poszczególnych półkulach (C) | wymienia nazwy kontynentów według ich powierzchni, rozpoczynając od największego (A) | przygotowuje wykres słupkowy ilustrujący zestawienie powierzchni kontynentów (D) |
| 14. Poznajemy kontynenty | opisuje wybrany kontynent (B) | charakteryzuje Azję (B) | porównuje Amerykę Północną i Amerykę Południową (C) | charakteryzuje poznane kontynenty (B) | omawia wędrówkę kontynentów (B) | |
| 15. Oceany i ich znaczenie | odczytuje z mapy nazwy co najmniej 3 oceanów (C); wyjaśnia, dlaczego obszary nadmorskie są atrakcyjnym miejscem wypoczynku (B) | wymienia nazwy wszystkich oceanów (A); pokazuje na mapie świata położenie wszystkich oceanów (C);
podaje przykłady towarów transportowanych drogą morską (A) |
omawia rolę oceanu jako magazynu żywności (B); wymienia przykłady surowców mineralnych pozyskiwanych
z wód i spod dna oceanów (A) |
wymienia nazwy oceanów według ich powierzchni, rozpoczynając od największego (A); pokazuje na mapie
świata lub globusie miejsca wydobywania ropy naftowej gazu ziemnego spod dna mórz oceanów (C) |
przygotowuje wykres słupkowy ilustrujący zestawienie powierzchni oceanów (D); omawia ukształtowanie dna oceanicznego (B) |
| Tytuł rozdziału
w podręczniku |
Numer
i temat lekcji |
Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca). Uczeń: | Wymagania podstawowe (ocena dostateczna). Uczeń: | Wymagania rozszerzające (ocena dobra). Uczeń: | Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra). Uczeń: | Wymagania wykraczające (ocena celująca). Uczeń: |
| 9. Podróże i odkrycia geograficzne |
16. Jak odkrywano świat? | omawia przebieg wyprawy Krzysztofa Kolumba (B) | pokazuje na mapie świata lub globusie trasę wyprawy
morskiej F. Magellana (C) |
wymienia przyczyny wielkich odkryć geograficznych (A); wymienia zasługi: B. Diaza, A. Vespucciego i V. da Gamy
w poznawaniu świata (A) |
pokazuje na mapie świata lub globusie portugalską drogę wschodnią (C); pokazuje na mapie świata lub globusie zachodni szlak hiszpański (C) | wymienia odkrycia polskich podróżników – badaczy (A); pokazuje na mapie świata obszary, które odkrywali
i opisywali Polacy (D)
|
| 17. Dalsze poznawanie świata | wymienia imiona i nazwiska przynajmniej dwóch podróżników, którzy dokonali istotnych odkryć geograficznych (A) | wymienia odkrycia J. Cooka (A) | charakteryzuje odkrycia geograficzne dokonane w XX w. (B) | wskazuje różnice między podróżami odkrywczymi odbywanymi w XVII-XX w.
a podróżami z epoki wielkich odkryć geograficznych (C) |
przygotowuje prezentację „Polscy podróżnicy – badacze świata”, podkreślającą rolę Polaków w poznawaniu poszczególnych kontynentów | |
| 10. Podsumowanie działu 1 | 18., 19. Podsumowanie i sprawdzian z działu: „Odkrywamy tajemnice naszej planety” | |||||
| Dział 2. Poznajemy zjawiska fizyczne | ||||||
| 1. Ruch ciał | 20. Ruch ciał | podaje przykłady ruchu ciał (A); na podstawie rysunku toru rozpoznaje ruch prostoliniowy
i krzywoliniowy (C) |
wyjaśnia, czym jest ruch ciał (B); charakteryzuje wielkości opisujące ruch: prędkość, drogę, czas (B) | wyjaśnia, czym jest układ odniesienia (B); wyjaśnia,
na czym polega względność ruchu (B); oblicza prędkość poruszającego się ciała (C) |
omawia, podając przykłady, względność ruchu i spoczynku (B); oblicza drogę, czas, mając podane pozostałe wielkości opisujące ruch (D) | wykonuje obliczenia wymagające przeliczania jednostek prędkości (D) |
| 2. Siła tarcia | 21. Poznajemy siłę tarcia | podaje przykłady występowania siły tarcia (A) | podaje przykłady sytuacji,
w których występuje niewielkie tarcie (A) |
omawia znaczenie siły tarcia (B); wymienia sposoby zmniejszania i zwiększania siły tarcia (B) | wyjaśnia, od czego zależy siła tarcia (B) | na podstawie dodatkowych źródeł podaje przykłady działania siły tarcia w organizmie człowieka (stawy) (B); wyjaśnia, związek powstawania lawin błotnych lub śnieżnych z siłą tarcia (B) |
| 3. Siła oporu powietrza i wody | 22. Poznajemy siłę oporu powietrza i wody | wymienia czynniki, od których zależy wielkość siły oporu (A) | wyjaśnia pojęcie: siła oporu (B) | omawia znaczenie sił oporu (B) | omawia zależność między poszczególnymi czynnikami a wielkością siły oporu (B) | opisuje przystosowania budowy zewnętrznej zwierząt żyjących
w wodzie i na lądzie służące zmniejszeniu siły oporu ich ruchu (B) |
| 23. Badamy siłę oporu powietrza wody | omawia doświadczenie badające siłę oporu powietrza (D) | formułuje wnioski na podstawie przeprowadzonego doświadczenia badającego siłę oporu powietrza (D) | przeprowadza doświadczenie porównujące siły oporu powietrza i wody (D) | porównuje siły oporu powietrza i wody na podstawie przeprowadzonych doświadczeń (D) |
||
| 4. Zjawisko elektryzowania | 24. Poznajemy zjawisko elektryzowania | podaje przykłady elektryzowania ciał z życia codziennego (B) | omawia wzajemne oddziaływanie ładunków elektrycznych o takich samych różnych znakach (B) | wyjaśnia, czym jest siła elektryczna (B) | omawia sposób, w jaki ciała naelektryzowane oddziałują na ciała obojętne elektrycznie (B); wyjaśnia, czym są wyładowania elektryczne (B) | wyjaśnia, dlaczego przebywanie w samochodzie podczas burzy jest bezpieczne (B) |
| Tytuł rozdziału
w podręczniku |
Numer
i temat lekcji |
Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca). Uczeń: | Wymagania podstawowe (ocena dostateczna). Uczeń: | Wymagania rozszerzające (ocena dobra). Uczeń: | Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra). Uczeń: | Wymagania wykraczające (ocena celująca). Uczeń: |
| 5. Prąd elektryczny | 25. Prąd elektryczny | podaje przykłady odbiorników prądu (A); rysuje schemat prostego obwodu elektrycznego (C); buduje prosty obwód elektryczny wg instrukcji w podręczniku (C) |
podaje przykłady źródeł prądu (A); podaje przykłady przewodników i izolatorów elektrycznych (A); wyjaśnia, dlaczego należy dobierać odbiorniki w zależności od napięcia prądu (B) | wyjaśnia pojęcia: przewodniki, izolatory (B); podaje wartość napięcia występującego
w domowej instalacji elektrycznej, akumulatorach samochodowych, bateriach (A) |
wyjaśnia, czym jest prąd elektryczny (B) | omawia zasadę działania bezpieczników (B) |
| 26. Badamy przewodnictwo elektryczne ciał | wymienia zasady oszczędnego korzystania z energii elektrycznej (A) | bada doświadczalnie przewodnictwo elektryczne różnych ciał (C) | wymienia skutki przepływu prądu elektrycznego (A) | omawia wpływ przepływającego prądu na igłę magnetyczną (B) | oblicza zużycie prądu w ciągu godziny przez wybrane odbiorniki (D) | |
| 6. Światło i cień | 27. Światło i cień | podaje przykłady sztucznych źródeł światła (A) | podaje przykłady naturalnych źródeł światła (A) | wyjaśnia, czym jest promień świetlny (B); omawia sposób powstawania cienia (A) | omawia sposób rozchodzenia się światła (A) | omawia zjawisko zaćmienia Słońca (B); wyjaśnia, czym jest półcień (B) |
| 28. Czym jest camera obscura? | podaje cechy obrazu zaobserwowanego przez camerę obscurę (B) | wykonuje camerę obscurę zgodnie z instrukcją (D) | podaje przykłady wykorzystania camery obscury (A) | omawia zasadę działania camery obscury (B) | przygotowuje krótką prezentację „Od camery obscury do cyfrowego aparatu fotograficznego” (D) | |
| 7. Zjawiska świetlne | 29. Poznajemy zjawisko odbicia światła | rysuje schemat odbicia światła od powierzchni gładkiej (C); wyjaśnia, dlaczego należy używać elementów odblaskowych (B) | rysuje odbicie światła od powierzchni chropowatej (C) | podaje przykłady przyrządów, w których wykorzystano zjawisko odbicia światła (B); omawia wpływ barwy powierzchni na odbicie światła (A) | wyjaśnia pojęcie: odbicie zwierciadlane (B) | konstruuje przyrząd (np. barwną tarczę), za pomocą którego wykaże, że tęcza jest rozszczepionym światłem białym (D) |
| 8. Jak działa soczewka? | 30. Jak działa soczewka? | wymienia elementy, z których jest zbudowana lupa (A);
podaje, do czego można wykorzystywać lupę (A) |
wyjaśnia, kiedy obraz oglądany przez lupę jest obrazem powiększonym (B);
na schematycznym rysunku oka zaznacza soczewkę (C) |
wyjaśnia, dlaczego za pomocą lupy można podpalić kartkę papieru (B) | wyjaśnia pojęcia: ognisko, ogniskowa (B); omawia sposób powstawania obrazu w oku B) | przygotowuje informacje
na temat wad wzroku: krótkowzroczności i dalekowzroczności oraz sposobu korekty tych wad (D) |
| 9. Co to jest dźwięk? | 31. Co to jest dźwięk i jak się rozchodzi? | wymienia źródła dźwięku (A); podaje przykłady dźwięków sprawiających przyjemność
i dźwięków niekorzystnie wpływających na organizm (B) |
wymienia cechy dźwięku (A); porównuje prędkość rozchodzenia się dźwięków
w różnych ośrodkach (C) |
omawia cechy dźwięku (B); opisuje wpływ hałasu na organizm człowieka (B) | wyjaśnia, na czym polega rozchodzenie się dźwięku (B); porównuje prędkość światła
i dźwięku (błyskawica, grzmot) (C) |
omawia zjawiska: echa, echolokacji (B); podaje przykłady zwierząt, które mają słuch lepiej rozwinięty niż człowiek (A) |
| Podsumowanie działu 2 | 32., 33. Podsumowanie i sprawdzian z działu: „Poznajemy zjawiska fizyczne” | |||||
| Dział 3. Odkrywamy tajemnice świata zwierząt | ||||||
| 1. W królestwie zwierząt | 34. W królestwie zwierząt | wymienia miejsca, w których żyją zwierzęta (A) | przyporządkowuje poznane zwierzęta do kręgowców
i bezkręgowców (B) |
podaje przykłady zwierząt należących do kręgowców
i bezkręgowców (A) |
wymienia charakterystyczne cechy kręgowców
i bezkręgowców (A) |
omawia budowę komórki zwierzęcej (B) |
| Tytuł rozdziału
w podręczniku |
Numer
i temat lekcji |
Wymagania konieczne
(ocena dopuszczająca).Uczeń: |
Wymagania podstawowe (ocena dostateczna). Uczeń: | Wymagania rozszerzające (ocena dobra). Uczeń: | Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra). Uczeń: | Wymagania wykraczające (ocena celująca). Uczeń: |
| 2. Różnorodność zwierząt bezkręgowych | 35. Poznajemy parzydełkowce, płazińce i nicienie | wymienia miejsca występowania płazińców i nicieni (A); odróżnia na ilustracji płazińce od nicieni (B); wskazuje wśród innych organizmów przedstawicieli parzydełkowców (B) | wymienia przynajmniej dwóch przedstawicieli parzydełkowców (A); wykonuje schematyczne rysunki polipa
i meduzy (C); omawia budowę zewnętrzną tasiemca (B) |
opisuje sposób zdobywania pokarmu przez parzydełkowce (B); wskazuje przystosowania
w budowie tasiemca i glisty do trybu życia (B) |
porównuje postać polipa meduzy (D); porównuje płazińce i nicienie (C) |
przygotowuje informacje na temat raf koralowych (C); omawia sposób zarażenia
się pasożytami – płazińcami i nicieniami (B) |
| 36. Poznajemy pierścienice | rozpoznaje na ilustracjach dżdżownicę i pijawkę (B) | wymienia przynajmniej dwóch przedstawicieli pierścienic żyjących w Polsce (A) | wyjaśnia znaczenie terminu: pierścienice (B) | opisuje sposób poruszania się dżdżownicy (B) | wyjaśnia, czym jest regeneracja ciała u pierścienic (B) | |
| 37. Poznajemy stawonogi | wymienia przedstawicieli stawonogów (A); rozpoznaje na ilustracjach zwierzęta należące do stawonogów (B) | wymienia wspólne cechy budowy różnych grup stawonogów (A); rozpoznaje
na ilustracjach przedstawicieli poszczególnych grup stawonogów (B) |
omawia pokrycie ciała stawonogów (A); porównuje budowę przedstawicieli poszczególnych grup stawonogów (C) | wyjaśnia, na czym polega linienie u stawonogów (B) | omawia rozwój owadów, korzystając z tablicy dydaktycznej (B); przygotowuje informacje na temat życia owadów społecznych (C) | |
| 38. Poznajemy mięczaki | wymienia miejsca, w których żyją mięczaki (A) | wymienia części ciała mięczaków na podstawie ilustracji (A) | rozpoznaje na ilustracjach przedstawicieli poszczególnych grup mięczaków (C) | wskazuje różnice w budowie przedstawicieli poszczególnych grup mięczaków (B) | przygotowuje dodatkowe informacje na temat kilku gatunków mięczaków żyjących w Polsce (D) |
|
| 3. Ryby – kręgowce środowisk wodnych | 39. Poznajemy przystosowania ryb do życia w wodzie | wskazuje na ilustracji
główne części ciała ryby (C); rozpoznaje na ilustracjach po dwa gatunki ryb morskich i słodkowodnych (B) |
wymienia cechy budowy zewnętrznej ryb świadczące
o ich przystosowaniu do życia w wodzie (A); podaje po dwa przykłady ryb słodkowodnych żyjących w strefie przybrzeżnej i w strefie wód głębokich (B) |
omawia sposób oddychania ryb (B); wyjaśnia określenie: ryby dwuśrodowiskowe (B) | omawia sposób rozmnażania się ryb (B); charakteryzuje, podając przykłady, różnorodność gatunków ryb (B) | przygotowuje dodatkowe informacje o sposobach opiekowania się potomstwem
u ryb (C); omawia cechy przystosowujące ryby do życia w strefach głębinowych (B) |
| 4. Płazy – kręgowce środowisk wodno-lądowych | 40. Jak płazy przystosowały się do życia w wodzie
i na lądzie? |
wyjaśnia, dlaczego płazy zalicza się do zwierząt wodno–lądowych (B); wymienia przynajmniej trzech przedstawicieli płazów (A); rozpoznaje na ilustracjach
3 gatunki płazów (B) |
wymienia cechy budowy zewnętrznej płazów świadczące o ich przystosowaniu do życia
w dwóch środowiskach (A); rozpoznaje na ilustracjach pięć gatunków płazów żyjących w Polsce (B) |
omawia sposób oddychania płazów (B); charakteryzuje wybranych przedstawicieli płazów (C) | omawia cechy budowy zewnętrznej płazów świadczące o ich przystosowaniu do życia w dwóch środowiskach (B); dzieli płazy na bezogonowe
i ogoniaste, podając ich charakterystyczne cechy (C) |
omawia sposób rozmnażania się płazów bezogonowych (B); przygotowuje dodatkowe informacje na temat płazów żyjących na innych kontynentach (C) |
| 5. Gady – kręgowce, które opanowały ląd | 41. Jak gady przystosowały się do życia na lądzie? | wymienia miejsca występowania gadów (prawie wszystkie kontynenty, głównie ląd, niektóre występują w wodzie) (A); przyporządkowuje pokazane na ilustracji gatunki gadów do poszczególnych grup systematycznych (C); wymienia miejsca występowania żmii zygzakowatej (A) | wymienia elementy budowy skóry gadów chroniące przed urazami mechanicznymi (A); omawia wybraną grupę gadów (A); rozpoznaje przynajmniej trzy gatunki gadów żyjących
w Polsce (B) |
wymienia cechy budowy
gadów świadczące o ich przystosowaniu do życia na lądzie (A); omawia poszczególne grupy gadów (A) |
porównuje budowę gadów
i płazów (D); omawia sposób rozmnażania się gadów (A); rozpoznaje wszystkie gady występujące w Polsce (B) |
przygotowuje dodatkowe informacje na temat wymarłych gadów (C) |
| Tytuł rozdziału
w podręczniku |
Numer
i temat lekcji |
Wymagania konieczne
(ocena dopuszczająca).Uczeń: |
Wymagania podstawowe
(ocena dostateczna). Uczeń: |
Wymagania rozszerzające
(ocena dobra). Uczeń: |
Wymagania dopełniające
(ocena bardzo dobra). Uczeń: |
Wymagania wykraczające
(ocena celująca). Uczeń: |
| 6. Ptaki
– kręgowce latające |
42. Jak ptaki
przystosowały się do lotu? |
wymienia przynajmniej 3 cechy
budowy ptaków świadczące o ich przystosowaniu do lotu (A) |
omawia rolę kończyn tylnych
u ptaków (B) |
rozróżnia na ilustracjach rodzaje
piór u ptaków (C); omawia rolę poszczególnych rodzajów piór (B) |
wyjaśnia, dlaczego ptaki mają
bardzo dobrze rozwinięty układ oddechowy (B) |
przygotowuje i prezentuje
dodatkowe informacje na temat nielotnych ptaków (C) |
| 43. W świecie
ptaków |
wymienia charakterystyczne
cechy ptaków drapieżnych (A); wymienia przynajmniej 2 gatunki ptaków zakładających gniazda na terenie Polski (A) |
wymienia charakterystyczne
cechy ptaków brodzących (A); omawia sposób rozmnażania się ptaków (B) |
wyjaśnia pojęcia: gniazdownik,
zagniazdownik (B); podaje po trzy przykłady gniazdowników i zagniazdowników (A) |
omawia charakterystyczne
cechy wybranych grup ptaków (strusie, pingwiny, blaszkodziobe) (B) |
wyjaśnia, na czym polega
pasożytnictwo lęgowe (B) |
|
| 7. Ssaki
– zwierzęta, które karmią potomstwo mlekiem |
44. Poznajemy
ssaki |
przyporządkowuje wybranych
przedstawicieli ssaków do miejsc, w których żyją (C); rozpoznaje na ilustracjach wybrane gatunki ssaków żyjących w Polsce (B) |
omawia przekształcenia
kończyn ssaków w zależności od pełnionych przez nie funkcji (B) |
omawia budowę skóry
ssaków (B); omawia przystosowania ssaków do życia w różnych typach środowisk (B) |
omawia sposób oddychania
ssaków (B); omawia sposób rozmnażania się ssaków (B) |
wyjaśnia, dlaczego niektóre
ssaki zaraz po urodzeniu są zdolne do samodzielnego funkcjonowania, a inne wymagają opieki matki (B) |
| 45/48. Poznajemy
ptaki i ssaki – lekcje w terenie |
rozpoznaje 5 gatunków
ptaków występujących na danym terenie (B); rozpoznaje przynajmniej 3 gatunki ssaków żyjących na danym terenie (B) |
rozpoznaje gatunki ptaków
krukowatych żyjących na danym terenie (B); przyporządkowuje podane gatunki ssaków do miejsca ich występowania (D) |
określa rodzaj pokarmu,
którym żywi się dany ptak na podstawie jego obserwacji w terenie (D); na podstawie obserwacji ssaka wymienia trzy cechy świadczące o jego przystosowaniu do środowiska, w którym żyje (D) |
rozpoznaje głosy pięciu
gatunków ptaków (A); rozpoznaje tropy wybranych (2-3) gatunków ssaków (A) |
omawia znaczenie ptaków dla przyrody i gospodarki człowieka (B); wymienia chronione gatunki ssaków żyjące na danym terenie (A) | |
| Podsumowanie
działu 3 |
49., 50. Podsumowanie i sprawdzian z działu: „Odkrywamy tajemnice świata zwierząt” | |||||
| Dział 4. Poznajemy różnorodność krajobrazów Ziemi | ||||||
| 1. Pogoda a klimat | 51. Pogoda
a klimat |
wymienia składniki pogody (A);
opisuje pogodę aktualnie panującą w miejscu zamieszkania (C) |
wyjaśnia pojęcia: pogoda, klimat (B); odczytuje informacje
z wykresu klimatycznego (C) |
określa, jakie czynniki wpływają
na występowanie danego klimatu (B); określa, jakie informacje są zawarte na wykresie klimatycznym (A) |
określa cechy klimatu na
podstawie informacji zawartych na wykresie klimatycznym (C) |
przygotowuje informacje na
temat ekstremalnych zjawisk pogodowych w Polsce, Europie i na świecie (C) |
| 2. Strefy
klimatyczne i strefy krajobrazowe |
52. Poznajemy
strefy klimatyczne i strefy krajobrazowe Ziemi |
wskazuje na mapie strefy
klimatyczne Ziemi (C); podaje przykład wybranego klimatu astrefowego (A); wskazuje na mapie położenie trzech dowolnych stref krajobrazowych (C) |
na podstawie mapy porównuje
strefy klimatyczne występujące na półkuli północnej i południowej (C); wymienia cechy klimatu morskiego, kontynentalnego i górskiego (A); wskazuje na mapie strefy krajobrazowe (C) |
wyjaśnia pojęcie: strefy
klimatyczne (B); wymienia czynniki wpływające na rozmieszczenie stref klimatycznych (A); wyjaśnia pojęcie: klimat astrefowy (B); omawia wpływ działalności człowieka na zmiany krajobrazów Ziemi (B) |
omawia związek między
oświetleniem Ziemi a występowaniem stref klimatycznych (B); opisuje wpływ oceanów i ukształtowania powierzchni na rozmieszczenie stref klimatycznych (B); omawia zależność między strefami klimatycznymi a strefami krajobrazowymi (B) |
przygotowuje w formie
graficznej informacje na temat zmniejszania się powierzchni lasów w ciągu ostatnich np. 100 lat w Polsce, Europie i wybranych częściach świata (D) |
| Tytuł rozdziału
w podręczniku |
Numer
i temat lekcji |
Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca). Uczeń: | Wymagania podstawowe (ocena dostateczna). Uczeń: | Wymagania rozszerzające (ocena dobra). Uczeń: | Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra). Uczeń: | Wymagania wykraczające (ocena celująca). Uczeń: |
| 3. Krajobraz wilgotnego lasu równikowego | 53. Poznajemy klimat i roślinność wilgotnego lasu równikowego | rozpoznaje na ilustracjach krajobraz strefy wilgotnych
lasów równikowych (B); wymienia dwie cechy klimatu strefy wilgotnych lasów równikowych (A); rozpoznaje na ilustracjach 3 rośliny występujące w wilgotnych lasach równikowych (B) |
wskazuje na mapie strefę wilgotnych lasów równikowych (C); wyjaśnia pojęcie: deszcze zenitalne (B); odczytuje
z wykresu klimatycznego przebieg temperatury powietrza i opadów atmosferycznych (C); omawia przystosowania wybranych roślin do życia |
wyjaśnia pojęcia: liany, epifity (B) | omawia wpływ klimatu na powstanie strefy wilgotnych lasów równikowych (B);
opisuje wilgotny las równikowy, uwzględniając warstwy roślinne i przykłady występujących w nich roślin (B) |
omawia sposób powstawania deszczy zenitalnych (B); przygotowuje informacje
na temat wilgotnych lasów równikowych w kategorii „naj” (np. największe, najmniejsze, najwyższe, najcenniejsze) (D); |
| 54. Poznajemy zwierzęta wilgotnego lasu równikowego | rozpoznaje na ilustracjach
5 zwierząt charakterystycznych dla wilgotnych lasów równikowych (B) |
omawia przystosowania wybranych zwierząt do życia w wilgotnym lesie równikowym (B) |
podaje przykłady działań człowieka w strefie wilgotnych lasów równikowych (B) | charakteryzuje faunę występującą w koronach drzew wilgotnych lasów równikowych (C); omawia zagrożenia wynikające z działalności człowieka w strefie wilgotnych lasów równikowych (B) | opisuje życie mieszkańców strefy wilgotnych lasów równikowych (B) | |
| 4. Krajobraz sawanny | 55. Poznajemy klimat i roślinność sawanny | rozpoznaje na ilustracjach krajobraz strefy sawann (B); wymienia pory roku w strefie sawann (B); rozpoznaje
na ilustracjach 3 rośliny występujące na sawannach (B) |
wskazuje na mapie strefę sawann (C); odczytuje
z wykresu klimatycznego przebieg temperatury powietrza i opadów atmosferycznych (C); omawia przystosowania wybranych roślin do życia na sawannie (B) |
opisuje roślinność sawanny (B); na podstawie wykresu klimatycznego porównuje wysokości temperatury powietrza i ilości opadów
w porze suchej i deszczowej (D) |
omawia przystosowania roślin do życia w strefie sawann (B) | charakteryzuje rodzaje sawann (C) |
| 56. Poznajemy zwierzęta sawanny | rozpoznaje na ilustracjach
5 zwierząt żyjących na sawannach (B) |
omawia przystosowania wybranych zwierząt do życia
na sawannie (B) |
wymienia zalety życia
w stadzie (A) |
omawia zależności pokarmowe między zwierzętami żyjącymi
na sawannie (B) |
opisuje życie mieszkańców strefy sawann (B) | |
| 5. Krajobraz pustyń gorących | 57. Poznajemy krajobrazy pustyń gorących | rozpoznaje na ilustracjach krajobraz strefy pustyń
gorących (B); wskazuje na mapie Saharę (C) |
wskazuje na mapie strefę
pustyń gorących (C); odczytuje z wykresu klimatycznego przebieg temperatury powietrza i opadów atmosferycznych (C); |
omawia warunki klimatyczne panujące w strefie pustyń gorących (B); wymienia charakterystyczne elementy krajobrazu pustynnego (uedy, wyschnięte jeziora, oazy) (A); wymienia typy pustyń (A) | opisuje rodzaje pustyń gorących, podając ich przykłady (B); pokazuje na mapie, gdzie występują pustynie piaszczyste, żwirowe i skaliste (C) | przygotowuje i prezentuje
w formie graficznej informacje na temat łącznej powierzchni pustyń na Ziemi (D) |
| 58. Przystosowania roślin i zwierząt do życia na pustyni | rozpoznaje na ilustracjach
2 rośliny występujące w strefie pustyń gorących (B); rozpoznaje na ilustracjach 3 zwierzęta żyjące na pustyniach (B); na podstawie ilustracji wymienia 2 przystosowania dromadera do życia na pustyni (C) |
omawia przystosowania roślin do wysokiej temperatury (B); podaje przykłady przystosowań zwierząt do życia na pustyni (B) | omawia przystosowania
roślin do oszczędnego gospodarowania wodą (B) |
omawia przystosowania
5 wybranych zwierząt do życia na pustyni (C) |
opisuje życie mieszkańców strefy pustyń gorących (B) |
| Tytuł rozdziału
w podręczniku |
Numer
i temat lekcji |
Wymagania konieczne
(ocena dopuszczająca).Uczeń: |
Wymagania podstawowe (ocena dostateczna). Uczeń: | Wymagania rozszerzające (ocena dobra). Uczeń: | Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra). Uczeń: | Wymagania wykraczające (ocena celująca). Uczeń: |
| 6. Krajobraz śródziemnomorski | 59. Poznajemy strefę śródziemnomorską | rozpoznaje na ilustracjach krajobraz strefy śródziemnomorskiej (B); rozpoznaje na ilustracjach
3 rośliny występujące w strefie śródziemnomorskiej (B); rozpoznaje na ilustracjach 3 zwierzęta żyjące w strefie śródziemnomorskiej (B) |
wskazuje na mapie strefę śródziemnomorską (C); odczytuje z wykresu klimatycznego przebieg temperatury powietrza
i opadów atmosferycznych (C); wymienia po jednym przedstawicielu gadów, ptaków i ssaków żyjących w strefie śródziemnomorskiej (B) |
omawia cechy klimatu śródziemnomorskiego (B); wyjaśnia pojęcie: makia (B) | omawia zmiany w szacie roślinnej strefy śródziemnomorskiej spowodowane działalnością człowieka (B); opisuje cechy roślin tworzących makię (B); wyjaśnia pojęcie: roślinność twardolistna (B) | przygotowuje i prezentuje informacje o roślinach trujących
i parzących w wysokiej temperaturze otoczenia oraz o niebezpiecznych zwierzętach występujących w strefie śródziemnomorskiej (D) |
| 60. Gospodarka
i turystyka w strefie śródziemnomorskiej |
wymienia nazwy 5 produktów otrzymywanych z roślin uprawianych w strefie śródziemnomorskiej (A) | rozpoznaje na ilustracjach
5 roślin uprawianych w strefie śródziemnomorskiej (B) |
wymienia nazwy atrakcyjnych turystycznie miejsc leżących w strefie śródziemnomorskiej (A) |
pokazuje na mapie atrakcje turystyczne strefy śródziemnomorskiej (C) | opisuje życie mieszkańców strefy śródziemnomorskiej (B); przygotowuje prezentację
o wybranych atrakcjach turystycznych strefy śródziemnomorskiej (D) |
|
| 7. Krajobraz lasów liściastych
i mieszanych |
61. Poznajemy krajobraz lasów liściastych
i mieszanych |
rozpoznaje na ilustracjach
5 drzew liściastych (B); na podstawie ilustracji omawia zmiany wyglądu drzewa liściastego w ciągu roku (B); wymienia warstwy lasu (A); rozpoznaje na ilustracjach 5 zwierząt występujących w lasach liściastych i mieszanych (B) |
wymienia cechy klimatu umiarkowanego (A); odczytuje
z wykresu klimatycznego przebieg temperatury powietrza i opadów atmosferycznych (C); omawia przystosowania zwierząt żyjących w lasach liściastych i mieszanych do warunków zimowych (B) |
wymienia czynniki ograniczające zasięg występowania lasów
liściastych i mieszanych (A); omawia przystosowania drzew liściastych do zmian temperatury w ciągu roku (B); |
porównuje strukturę lasu liściastego i wilgotnego lasu równikowego (D); opisuje
życie zwierząt w lesie w poszczególnych porach roku (B) |
opisuje życie mieszkańców strefy lasów liściastych
i mieszanych (B); przygotowuje w formie graficznej informacje o najbardziej i najmniej zalesionych krajach europejskich (D) |
| 8. Krajobraz strefy stepów | 62. Poznajemy krajobraz strefy stepów | rozpoznaje na ilustracjach krajobraz stepowy (B); rozpoznaje na ilustracjach
3 rośliny stepowe (B); rozpoznaje na ilustracjach 5 zwierząt stepowych (B) |
wskazuje na mapie strefę stepów (C); odczytuje
z wykresu klimatycznego przebieg temperatury powietrza i opadów atmosferycznych (C); omawia 3 wybrane przystosowania zwierząt do życia na stepie (B) |
wyjaśnia pojęcia: step, pampa, preria (B); porównuje przebieg temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w strefie lasów liściastych i mieszanych oraz
w strefie stepów (C); omawia przystosowania roślin do życia na stepie (B) |
porównuje warunki klimatyczne w strefie lasów liściastych i mieszanych oraz w strefie stepów (C); opisuje zmiany
w szacie roślinnej stepów w ciągu roku (B); podaje przykłady przekształcania stepów przez człowieka (A) |
opisuje życie mieszkańców strefy stepów (B) |
| Tytuł rozdziału
w podręczniku |
Numer
i temat lekcji |
Wymagania konieczne
(ocena dopuszczająca).Uczeń: |
Wymagania podstawowe
(ocena dostateczna). Uczeń: |
Wymagania rozszerzające
(ocena dobra). Uczeń: |
Wymagania dopełniające
(ocena bardzo dobra). Uczeń: |
Wymagania wykraczające
(ocena celująca). Uczeń: |
| 9. Krajobraz
północnych lasów iglastych |
63. Klimat
i roślinność północnych lasów iglastych (tajgi) |
rozpoznaje na ilustracjach
krajobraz strefy północnych lasów iglastych (B); rozpoznaje na ilustracjach 5 roślin występujących w tajdze (B) |
wskazuje na mapie strefę
północnych lasów iglastych (C); odczytuje z wykresu klimatycznego przebieg temperatury powietrza i opadów atmosferycznych (C); przyporządkowuje podane rodzaje roślin do właściwych warstw tajgi (C) |
opisuje pory roku w strefie tajgi (B); omawia przystosowania drzew iglastych do warunków klimatycznych panujących w strefie tajgi (B) |
omawia skutki występowania
w tajdze wieloletniej zmarzliny (B); opisuje szatę roślinną tajgi (B) |
przygotowuje i prezentuje dane
liczbowe o tajdze w odniesieniu do całej Ziemi (powierzchnia, liczba gatunków roślinnych, zwierzęcych itp.) (D); opisuje życie mieszkańców strefy północnych lasów iglastych (B) |
| 64. Poznajemy
przystosowania zwierząt do życia w tajdze |
rozpoznaje na ilustracjach
5 zwierząt żyjących w tajdze (B) |
na podstawie ilustracji omawia
przystosowania 2 gatunków ssaków do życia w tajdze (B) |
omawia przystosowania ptaków
do życia w tajdze (B) |
wymienia przykłady owadów,
płazów i gadów żyjących w tajdze (A); wyjaśnia pojęcia: tajga ciemna, tajga jasna (B) |
||
| 10. Krajobraz
tundry |
65. Poznajemy
krajobraz tundry |
rozpoznaje na ilustracjach
krajobraz strefy tundry (C); rozpoznaje na ilustracjach 3 gatunki roślin występujących w strefie tundry (B); rozpoznaje na ilustracjach 3 gatunki zwierząt występujących w tundrze przez cały rok (B) |
wskazuje na mapie strefę
tundry (C); odczytuje z wykresu klimatycznego przebieg temperatury powietrza i opadów atmosferycznych (C); rozpoznaje na ilustracjach zwierzęta występujące w tundrze podczas dnia polarnego (B); wymienia przystosowania ssaków do życia w tundrze (A) |
omawia cechy klimatu
panującego w strefie tundry (B); omawia przystosowania roślin do warunków klimatycznych panujących w tundrze (B); |
wyjaśnia, dlaczego na obszarze
tundry nie występują lasy (B); |
opisuje życie mieszkańców
tundry (B) |
| 11. Krajobraz
pustyń lodowych |
66. Poznajemy
krajobraz pustyń lodowych |
rozpoznaje na ilustracjach
krajobraz strefy pustyń lodowych (B); rozpoznaje na ilustracjach 3 gatunki zwierząt występujących w strefie pustyń lodowych (B); na podstawie ilustracji omawia cechy budowy pingwina (B) |
wskazuje na mapie strefę
pustyń lodowych (C); odczytuje z wykresu klimatycznego przebieg temperatury powietrza i opadów atmosferycznych (C); rozpoznaje na ilustracjach ssaki żyjące na obszarach polarnych (B) |
omawia cechy klimatu
panującego w strefie pustyń lodowych (B); rozpoznaje na ilustracjach rośliny występujące na obszarach polarnych (B); omawia przystosowania ssaków do życia na obszarach polarnych (B) |
wyjaśnia pojęcie: lądolód (B);
porównuje Arktykę i Antarktykę (C); rozpoznaje na ilustracjach ssaki wodne zamieszkujące wody otaczające pustynie lodowe (B) |
przygotowuje i prezentuje
informacje na temat badań obszarów polarnych z uwzględnieniem wkładu Polaków (D); przygotowuje informacje na temat polskich wypraw polarnych (D) |
| 12. Krajobraz
wysokogórski |
67. Poznajemy
krajobraz gór wysokich |
wskazuje na mapie Alpy (C);
rozpoznaje na ilustracjach 3 gatunki zwierząt żyjących w Alpach (B) |
wymienia po kolei piętra
roślinne w Tatrach (A); rozpoznaje na ilustracjach 3 gatunki roślin wysokogórskich (B); omawia przystosowania wybranych gatunków zwierząt do życia w górach wysokich (B) |
podaje charakterystyczną
cechę klimatu górskiego (A); wymienia po kolei piętra roślinne w Alpach (A); wymienia cechy krajobrazu wysokogórskiego (A) |
porównuje piętra roślinne
Tatr i Alp (C); omawia Charakterystyczne cechy budowy roślin wysokogórskich (B); wyjaśnia, dlaczego w górach wysokich występuje piętrowy układ roślin (B) |
przygotowuje folder na temat alpejskich atrakcji
turystycznych (D) |
| Podsumowanie
działu 4 |
68., 69. Podsumowanie i sprawdzian z działu: „Poznajemy różnorodność krajobrazów Ziemi” | |||||
| Tytuł rozdziału
w podręczniku |
Numer
i temat lekcji |
Wymagania konieczne
(ocena dopuszczająca).Uczeń: |
Wymagania podstawowe
(ocena dostateczna). Uczeń: |
Wymagania rozszerzające
(ocena dobra). Uczeń: |
Wymagania dopełniające
(ocena bardzo dobra). Uczeń: |
Wymagania wykraczające
(ocena celująca). Uczeń: |
| Dział 5. Poznajemy substancje i ich przemiany | ||||||
| 1. Mieszaniny
substancji |
70. Poznajemy
mieszaniny substancji |
wymienia przykłady
mieszanin (A) |
wyjaśnia pojęcie mieszaniny
niejednorodnej na podstawie obserwacji mieszaniny wody i piasku (B); podaje przykłady mieszanin niejednorodnych (B) |
omawia cechy mieszaniny (B) | wyjaśnia pojęcie:
mieszanina(B); podaje przykłady substancji nierozpuszczalnych w wodzie (A) |
wyjaśnia, dlaczego katastrofy
tankowców stanowią zagrożenie dla organizmów morskich (B) |
| 71. Roztwory
wodne jako przykład mieszanin jednorodnych |
bada doświadczalnie wpływ
mieszania na szybkość rozpuszczania się cukru w wodzie (D); formułuje wniosek na podstawie przeprowadzonego doświadczenia (D) |
wyjaśnia pojęcie mieszaniny
jednorodnej na podstawie obserwacji mieszaniny wody podaje po 3 przykłady mieszanin jednorodnych i niejednorodnych (B) |
omawia składniki roztworu (B);
wyjaśnia, czym są stopy (B) |
wyjaśnia, na czym polega
rozpuszczanie (B); charakteryzuje powietrze jako jednorodną mieszaninę gazów (C) |
porównuje rozpuszczalność
różnych substancji w określonej objętości wody, która ma określoną temperaturę (C) |
|
| 2. Rozdzielanie
mieszanin substancji |
72. Jak rozdzielić
mieszaniny niejednorodne? |
wymienia sposoby rozdzielania
mieszanin niejednorodnych (A); rozdziela mieszaninę siarki i opiłków żelaza (C) |
do podanych mieszanin dobiera
sposób ich rozdzielenia (C); rozdziela mieszaninę soli z cukrem pudrem (C) |
omawia filtrację jako sposób
rozdzielenia mieszaniny niejednorodnej (B); rozdziela dwoma sposobami mieszaninę wody i kredy (C) |
omawia sposoby rozdzielenia
wody i piasku oraz wody i węgla leczniczego (B); rozdziela mieszaninę mąki ziemniaczanej i cukru, wykorzystując różną rozpuszczalność tych substancji w wodzie (C) |
omawia sposób rozdzielania
składników ropy naftowej lub innej jednorodnej mieszaniny, której składnikami są ciecze (B) |
| 73. Jak rozdzielić
mieszaniny jednorodne? |
podaje 2 przykłady
wykorzystania różnych sposobów rozdzielania mieszanin w życiu codziennym (B) |
wymienia sposoby rozdzielania
mieszanin jednorodnych (A); omawia sposób rozdzielenia mieszaniny wody i soli (B) |
do poznanych sposobów
rozdzielania mieszanin dobiera przykłady z życia codziennego (C) |
wyjaśnia, dlaczego podczas
rozdzielania składników mieszanin jednorodnych wykorzystuje się różnice w temperaturze wrzenia lub krzepnięcia składników mieszanin (B) |
omawia sposób otrzymania
tlenu z powietrza przez Karola Olszewskiego i Zbigniewa Wróblewskiego (B) |
|
| 3. Przemiany
substancji |
74. Poznajemy
odwracalne i nieodwracalne przemiany substancji |
nazywa przemiany stanów
skupienia substancji (A) |
wyjaśnia różnice między
rozpuszczaniem a topnieniem substancji (B); podaje przykłady przemian nieodwracalnych zachodzących w najbliższym otoczeniu (C) |
wyjaśnia, na czym polega
przemiana odwracalna i nieodwracalna (B) |
opisuje spalanie jako przykład
przemiany nieodwracalnej (B); porównuje procesy utleniania i spalania (C) |
wyjaśnia, dlaczego wysoka
temperatura ciała człowieka stanowi zagrożenie dla jego życia (B) |
| Podsumowanie
działu 5 |
75., 76. Podsumowanie i sprawdzian z działu „Poznajemy substancje i ich przemiany”. | |||||
| 77/78/79. Powtórzenie przed sprawdzianem | ||||||
| Tytuł rozdziału
w podręczniku |
Numer
i temat lekcji |
Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca). Uczeń: | Wymagania podstawowe (ocena dostateczna). Uczeń: | Wymagania rozszerzające (ocena dobra). Uczeń: | Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra). Uczeń: | Wymagania wykraczające (ocena celująca). Uczeń: |
| Dział 6. Odkrywamy, jak się zmienia Ziemia | ||||||
| 1. Przyroda i jej zasoby | 80. Poznajemy zasoby przyrody | podaje przykłady zasobów przyrody (B) | wyjaśnia pojęcie: zasoby przyrody (B);
podaje po 2 przykłady zasobów odnawialnych i nieodnawialnych (B) |
charakteryzuje wyczerpywalne zasoby przyrody (B); omawia
na przykładach odtwarzanie się zasobów przyrody (B) |
wyjaśnia, czym są odnawialne
i nieodnawialne zasoby przyrody (B) |
klasyfikuje zasoby przyrody występujące w najbliższej okolicy, podając ich przykłady (C) |
| 2. Globalne skutki zanieczyszczenia środowiska | 81. Poznajemy globalne skutki zanieczyszczenia środowiska | podaje 2 przykłady globalnych skutków zanieczyszczeń środowiska (B) | wymienia przyczyny zanieczyszczeń środowiska (A); wyjaśnia pojęcie: dziura ozonowa (B) | wyjaśnia, dlaczego zanieczyszczenia powietrza należą do szczególnie niebezpiecznych (B) | omawia rolę warstwy ozonowej (B) | przygotowuje i prezentuje informacje na temat działań lokalnych służących ochronie środowiska (D); przygotowuje
i prezentuje informacje na temat wpływu zanieczyszczeń środowiska na zdrowie i życie ludzi w Polsce i na świecie (D) |
| 82. W jaki sposób efekt cieplarniany
i kwaśne opady wpływają na stan środowiska? |
wymienia nazwy gazów cieplarnianych (A); podaje
2 sposoby zmniejszenia ilości gazów cieplarnianych (B); wymienia 2 źródła kwaśnych opadów (A) |
na podstawie schematu
omawia powstawanie efektu cieplarnianego (C); podaje przykłady negatywnego wpływu kwaśnych opadów na stan środowiska (B) |
wyjaśnia rolę gazów cieplarnianych (B); wymienia czynniki wpływające na wzrost ilości gazów cieplarnianych
w atmosferze (A); wyjaśnia, w jaki sposób powstają kwaśne opady (B) |
omawia skutki wzrostu ilości gazów cieplarnianych na środowisko przyrodnicze (B); podaje sposoby zapobiegania powstawaniu kwaśnych opadów (B) | ||
| 3. Międzynarodowa współpraca na rzecz ochrony przyrody | 83. Międzynarodowa współpraca na rzecz ochrony przyrody | proponuje 2 sposoby ratowania ginących gatunków roślin
i zwierząt (B) |
podaje przykłady pamiątek
z podróży (przedmiotów), których przywożenie jest zabronione (B) |
podaje przykłady działań na rzecz ochrony przyrody prowadzonych przez organizacje międzynarodowe (B) | podaje przykłady zadań
z zakresu ochrony przyrody wymagających międzynarodowej współpracy (A); podaje przykłady międzynarodowych konwencji na rzecz ochrony przyrody (B) |
tworzy plakat nt. „Czego nie przywozić z wakacji?” (C) |
| 4. Podsumowanie działu 6 | 84., 85. Podsumowanie i sprawdzian z działu „Odkrywamy, jak się zmienia Ziemia” | |||||
| Projekty edukacyjne | 86. Poznajemy zasady pracy metodą projektu edukacyjnego | Wymagania i ocenianie zgodnie z ustalonymi kryteriami oceny projektu edukacyjnego | ||||
| 87/88/89/90/91/92/ /93/94/95/96. Realizacja, prezentacja i ocena prac projektowych | ||||||
Białystok, wrzesień 2018 Osoby realizujące: Kamińska Irena
Wróbel Edyta